Duurzaam vervoer 2.0

Het openbaar vervoer (verder beschreven als ov) moet een beter alternatief worden voor de auto. Dit is te behalen door het gebruik van slimme technologieën, goede reizigersinformatie en het opzetten van ov-hubs die het eenvoudig switchen tussen modaliteiten mogelijk moeten maken. Deze maatregelen hebben vooral te maken met de positieve beïnvloeding van het reizigersgedrag. Ook moet er gewerkt worden aan duurzaam vervoer, de treinen en bussen moeten zelf duurzamer worden. Dit kan bijvoorbeeld door het gebruik van duurzamere brandstoffen. Mocht het voor bepaalde doeleinden toch nodig en wenselijk zijn om een auto te gebruiken, dan kan dit tegenwoordig ook steeds duurzamer. De elektrische (deel)auto is in opkomst en marktaandeel aan het winnen. Met de steeds groter wordende range en de versnelde oplaadtijd, zijn de belangrijkste redenen waarom mensen zich weerhouden van het elektrisch rijden getackeld.

Vernieuwing van het ov op een groene wijze

Treinen, bussen, trams en metro’s kunnen veel passagiers tegelijkertijd vervoeren tegen steeds minder milieubelasting. Dit is dus een goed middel voor duurzaam vervoer. Daarom stimuleren overheden en vervoersinstanties reizigers om met het ov te reizen als alternatief voor de auto. De aankomende jaren gaat dit gepaard met forse investeringen in het ov. Dankzij deze investeringen kunnen bijvoorbeeld meer treinen rijden en kunnen ze het aantal fietsenstallingen bij stations uitbreiden om overstappen makkelijker te maken. Hierdoor kunnen grote ov-hubs ontstaan.

Dit zijn belangrijke knooppunten waar reizigers makkelijk over kunnen stappen op andere vervoersmiddelen. Zo zijn er (elektrische) fietsen beschikbaar, staan er deelscooters bij de hubs en kun je kiezen om met de bus of trein verder te reizen. Daarnaast bestaat de mogelijkheid om de (elektrische) auto te parkeren op een P+R terrein, waarbij reizigers gebruik kunnen maken van snelle en frequente busverbindingen naar het werk of de stad. Hierdoor wordt ook (milieu)overlast, files en drukte in de krappe steden, met als de belangrijkste veroorzaker de auto, verminderd. Dit is natuurlijk al een mooi begin van duurzaam vervoer.

Lange wachttijd

Uit onderzoek is gebleken dat wachttijd in relatie tot het ov als meest vervelend wordt ervaren door reizigers. Dit is een van de redenen waarom reizigers wederom toch nog vaak terug grijpen naar de auto. Cruciaal bij de nieuwe groene ov-hubs zijn daarom voorzieningen op het gebied van real-time reizigersinformatie en -updates op basis van slimme systemen. Bijkomend, door snelle en frequente verbindingen te realiseren en bovendien het ov zelf comfortabeler te maken, kunnen reizigers onderweg eventuele (werk gerelateerde) werkzaamheden verrichten wat in de auto niet mogelijk is. Dit kan bijvoorbeeld door airco en usb aansluitingen toe te passen. Op deze manieren kan de wachttijd als minder vervelend worden ervaren, waardoor mensen gestimuleerd worden om voor duurzaam vervoer te kiezen.

Het ov als duurzaam vervoer

Het ov in Nederland is al heel duurzaam. Zo rijden alle elektrische reizigerstreinen sinds 2017 op groene stroom. Er is in het Bestuursakkoord Zero Emissie Busvervoer afgesproken om vanaf 2025 alle nieuwe bussen te laten rijden op 100% hernieuwbare energie of brandstof. Vanaf 2030 moeten alle bussen volledig emissievrij zijn. Nu is in het noorden van Nederland sinds eind 2019 een groot aantal volledig elektrische bussen operationeel. Hiermee neemt deze concessie wereldwijd een koploperspositie in. Daarnaast onderzoekt de Rijksoverheid samen met andere partijen wat bijvoorbeeld de mogelijkheden zijn van waterstoftreinen en waterstofbussen. Dit zijn mooie ontwikkelingen op het gebied van duurzaam vervoer.

Niet alleen bij het materieel, zoals treinen en bussen, komt duurzaamheid om de hoek kijken. Ook bij de bouw en het beheer van de stations moet er aandacht zijn voor duurzaamheid. Zo kunnen zonnepanelen energie leveren voor de verlichting, warmtezuilen, liften en trappen in het station. Verder wordt er bij de bouw van ov gerelateerde objecten en gebouwen bewuster nagedacht over de materiaalkeuze.

Duurzaam vervoer: de elektrische auto (delen)

Mocht de fiets of het ov nog niet afdoende zijn voor de te maken kilometers, dan is de elektrische auto een goede manier van duurzaam vervoer. Een elektrische auto is veruit de groenste auto, groener dan een diesel of benzine auto. Een stekkerauto stoot over de gehele levensduur ongeveer 40% minder CO2 uit dan een auto met een uitlaat. Bij een elektrische middenklasse auto komt in totaal gemiddeld 32.300 kilo CO2 vrij, bij een vergelijkbare brandstofauto is dat gemiddeld 53.100 kilo CO2. Bij de berekening is uitgegaan van de productie van de auto plus accu plus 220.000 kilometer rijden.

In dit voorbeeld is gerekend met de huidige grijsgroene stroom die uit het stopcontact komt. Die stroom wordt de komende jaren steeds groener, waardoor het verschil alleen maar groter wordt. Elektrisch rijden is bovendien milieuvriendelijk en beter voor de luchtkwaliteit. Tijdens het rijden worden er geen fossiele brandstoffen verbrand en komen er geen fijnstof en stikstofoxiden vrij. Een schone lucht heeft een positieve uitwerking op onze gezondheid en leefomstandigheden. Ditzelfde geldt voor de aanwezige flora en fauna.

Kosten

Elektrische auto’s zijn als duurzaam vervoer nog wel duurder dan auto’s die rijden op fossiele brandstoffen, maar de ontwikkelingen gaan snel. Er komen goedkopere elektrische auto’s op de markt en je kunt er verder mee rijden door de vergrote range. Door nieuwe technieken kunnen de auto’s bovendien vele malen sneller laden. Na een korte pauze van ongeveer 30 minuten, kan met veel auto’s weer met een nagenoeg volle accu van 80% verder gereden worden. Een bijkomend voordeel; je betaalt geen wegenbelasting en vanaf 4 juni 2020 is er een subsidie op elektrische auto’s mogelijk. Deze subsidie bedraagt €4.000 voor een nieuwe auto en €2.000 voor een tweedehandse auto.

Een eigen auto voor de deur geeft gemak, maar kost ook veel geld. Als je niet veel rijdt, is een auto delen of huren goedkoper én beter voor het milieu. Vaak is het zo dat een eigen auto een groot deel van de tijd stil staat. In dat geval is de switch tussen bezit en delen waarschijnlijk goed te doen. Je kan een auto delen met buurtgenoten of kiezen tussen aanbieders, vaak op basis van een aantrekkelijke lease constructie. Het autodelen raakt snel ingeburgerd; in 2019 telde Nederland al meer dan 50.000 deelauto’s en steeds meer mensen maken er gebruik van.

Duurzaam vervoer 2.0

Een elektrische deelauto kun je goed combineren met de (elektrische) fiets of elektrische scooter voor de korte ritten, de trein en de ov-fiets voor de langere afstanden en een huurauto voor de vakantie. Door deze vormen van groene mobiliteit te faciliteren en daadwerkelijk te gebruiken kunnen we een flinke stap zetten naar (bijna) volledig emissievrij vervoer op een slimme en verstandige wijze, duurzaam vervoer 2.0.