Stimuleren van duurzame mobiliteit

Om de klimaatdoelen te behalen is Nederland hard bezig met het verduurzamen van gebouwen, het overstappen op duurzame vormen van energie en het verminderen van de CO2-uitstoot. Nu reizen wegens covid-19 grotendeels wordt afgeraden, zijn de vliegreisjes (tijdelijk) verleden tijd. Voor covid-19 zat er al jarenlang een stijging in het aantal reizen die Nederlanders maken, voor zowel werk als vrije tijd. Daarnaast neemt het goederen- en personenvervoer een vijfde van de CO2-uitstoot in Nederland voor zijn rekening. Hier valt dus meer winst te behalen. Ook in je dagelijkse mobiliteit kun je duurzame(re) keuzes maken. Overheden en organisaties kunnen daarin stimuleren, maar hoe doen ze dat?

Wat is duurzame mobiliteit en waarom is het nodig?

Volgens de Nederlandse doelstellingen moet in 2030 de CO2-uitstoot met 49% verminderd zijn ten opzichte van 1990. Hierbij zijn aanpassingen in het energieverbruik van gebouwen en het overstappen op duurzame energiebronnen niet voldoende, ook de mobiliteit moet zich aanpassen. Het doel is om over te gaan op duurzame mobiliteit die minder belastend is voor het milieu. Bij duurzame mobiliteit ligt de uitdaging in het vinden van een evenwicht tussen klimaat, economie, leefmilieu en bereikbaarheid.

Stimuleringsmaatregelen

Voor overheden wordt duurzame mobiliteit steeds belangrijker. De Rijkswaterstaat werkt sinds jaar en dag aan een veilig, snel en comfortabel verkeers- en vervoerssysteem. Zij geven aan in te zetten op stimuleringsmaatregelen. Deze stimuleringsmaatregelen hebben betrekking op het gebruik van duurzame brandstoffen voor vervoer, elektrificeren, de fiets, de aanleg van duurzame infrastructuur en het ontwikkelen van systemen om duurzaam reisgedrag te faciliteren en stimuleren. Wegens krimp en verstedelijking ontstaan er compactere steden, waar verschillende functies op dezelfde plaats worden gecombineerd.

Wat doet de overheid?

Het stimuleren van het gebruik van een fiets is door de compactere steden een goede mogelijkheid, omdat alles daadwerkelijk op fietsafstand te bereiken is. Maar los van de bereikbaarheid, moet het vervoer ook veilig en prettig zijn. Men pakt de fiets niet als er niet veilig gefietst kan worden, of wanneer je nooit je fiets veilig kunt stallen. Daarom zet de Rijkswaterstaat niet alleen in op het stimuleren van duurzame mobiliteit, maar zorgt het ook dat deze duurzamere vormen van mobiliteit ook veilig, comfortabel en prettig zijn. Om het voorbeeld van de fiets aan te houden: de Rijkswaterstaat zorgt voor voldoende veilige fietspaden, zodat jij je bestemming met de fiets kunt bereiken. Daarnaast zorgen ze voor voldoende fietsenstallingen, zodat jij je fiets ook veilig kunt stallen.

Hetzelfde geldt voor het openbaar vervoer: je kunt het reizen met openbaar vervoer stimuleren, maar als deze optie niet net zo prettig is als het vervoer met je eigen auto, dan zullen velen de auto boven het openbaar vervoer kiezen. Daarom wordt er hard gewerkt om het openbaar vervoer te verduurzamen, goedkoper te maken, en op zo’n manier in te zetten dat je bijna overal met het openbaar vervoer kunt komen.

Ook gemeenten kunnen veel doen om duurzame mobiliteit te stimuleren. Zo zetten veel gemeenten in op het plaatsen van meer laadpalen voor elektrische fietsen en auto’s. Ook verbeteren zij het openbaar vervoer en zorgen ze dat alles beter bereikbaar wordt op de fiets.

Kun je als organisatie iets doen?

Als organisatie kun je ook veel doen om duurzame mobiliteit te stimuleren. De vele mogelijkheden om dit aan te pakken kunnen soms afschrikken, maar bedenk je dat het prima is om kleine stappen te zetten. Je hoeft niet alles in één keer te doen, maak het behapbaar voor jouw organisatie. Dit zorgt er ook voor dat je werknemers niet ineens overdonderd raken door de vele mogelijkheden en daardoor bij het oude blijven. Door kleine en behapbare stappen te zetten, kunnen je werknemers wennen en zijn ze sneller geneigd om mee te doen. Het is immers makkelijker om één kleine aanpassing in je mobiliteit aan te brengen, dan om in één keer alles om te gooien. Betrek je werknemers daarom in de keuzes die je wilt maken met betrekking tot duurzame mobiliteit en maak specifieke plannen.

Tips voor jouw organisatie

Hieronder volgen een paar concrete tips en voorbeelden die je kunt gebruiken om duurzame mobiliteit in jouw organisatie te stimuleren;

1. Verminder de mobiliteit

Nu velen van ons vanuit huis moeten werken, wordt steeds duidelijker dat thuiswerken prima kan. Het is dus niet altijd nodig dat iedereen op kantoor is. Ga met je werknemers om de tafel. Zijn er mensen die thuis zouden willen werken? Wat zijn de werkzaamheden waarvoor je als werknemer wel naar kantoor moet komen? Laat je werknemers zien dat zij (deels) vanuit huis mogen werken, ook wanneer de maatregelen rondom covid-19 versoepelen. Hoe minder mensen dagelijks naar kantoor moeten reizen, hoe beter voor het milieu. Vergaderingen en conferenties in het buitenland? Doe online mee. Door het thuiswerken zien we steeds meer in dat niet alles face-to-face hoeft. Natuurlijk heeft het fysiek bij elkaar zijn veel voordelen, maar deze voordelen wegen niet op tegen de kosten van de vliegreis om fysiek bij elkaar te kunnen zijn.

2. Stimuleer het gebruik van openbaar vervoer

Dit kun je doen door bijvoorbeeld de transportpassen van je werknemers (gedeeltelijk) te financieren. De CO2-uitstoot per werknemer kan sterk verlagen wanneer iedereen die normaliter met de auto komt, overstapt op het openbaar vervoer.

3. Stimuleer het carpoolen

Carpoolen is niet alleen een manier om de CO2-uitstoot per persoon omlaag te krijgen, maar is ook een leuke manier van reizen. Het versterkt de band tussen werknemers, wat vervolgens weer positief is voor de werksfeer en de organisatie. Natuurlijk kun je je werknemers het onderling laten uitzoeken, maar het kan stimulerend werken door een carpool platform op te zetten. Ook zijn er verschillende carpooltoepassingen die je kunt gebruiken, zoals Karos, Blablacar en Klaxit. Kijk samen met je werknemers naar de mogelijkheden en benadruk de positieve kanten van het carpoolen.

4. Stimuleer het (elektrisch) fietsen

De meest duurzame vorm van mobiliteit (na wandelen) is natuurlijk fietsen. Wanneer je op fietsafstand van je werk woont, is het makkelijk om de fiets te pakken. Die stap wordt groter wanneer je verder weg woont. Elektrische fietsen zijn hier een mooie oplossing. Stimuleer het gebruik van (elektrische) fietsen door de aankoop van (elektrische) fietsen (deels) te stimuleren. Wat ook helpt zijn de fietsvoorzieningen op het terrein, zoals een overdekte fietsenstalling bijvoorbeeld.

5. Stimuleer het gebruik van elektrische auto’s

Net als bij elektrische fietsen is het gebruik van een elektrische auto afhankelijk van de hoeveelheid laadpalen. Zorg voor laadpalen op de parkeerplaats van jouw organisatie. Daarnaast stimuleer je het gebruik van elektrische auto’s natuurlijk door de bedrijfsauto’s in te wisselen voor elektrische auto’s.

6. Wees creatief

Kijk wat er mogelijk is bij jullie en denk buiten de kaders. Omdat sinds 1 oktober alle stations in Nederland rookvrij zijn, hebben de rookpalen geen functie meer. Prorail besloot daarom om van de rookpalen laadstations voor elektrische fietsen te maken. Een goede manier om de materialen van de rookpalen te hergebruiken en om het (elektrisch) fietsen te stimuleren. Zulke creatieve acties zijn ook mogelijk in jouw organisatie.

7. Geef het goede voorbeeld

Je werknemers zullen zelf sneller geneigd zijn om voor duurzame mobiliteit te gaan als jij dit ook doet. Practice what you preach en pak zelf de fiets of het openbaar vervoer.

En jij?

Laat niet alles afhangen van je werkgever en de overheden, ook jij kunt het verschil maken. Kijk eens kritisch naar je eigen mobiliteit: wat kan duurzamer? Neem eens het openbaar vervoer of de fiets om naar je werk te gaan. In het begin is het misschien wennen, dus probeer het een tijdje vol te houden en geef het niet na één dag op. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat het gebruik van het openbaar vervoer een positieve invloed heeft op je mentale gezondheid. Dit komt doordat je in het openbaar vervoer nog wat kunt lezen, ontspannen of zelfs kunt werken. Daarnaast ontmoet je er nieuwe mensen, mensen die je niet zou ontmoeten wanneer je met je auto zou reizen. En de fiets? Die zorgt er natuurlijk voor dat jij meer beweegt, wat je fysieke en mentale gezondheid ten goede komt.

Kijk ook kritisch naar de reizen en uitstapjes die je maakt. Vaak is het mogelijk om op dezelfde bestemming te komen met een duurzame vorm van mobiliteit. Ga de uitdaging eens aan en neem de trein naar je volgende vakantiebestemming. Wie weet vind je het wel fantastisch. Probeer eens een elektrische fiets of auto. Kortom, wees kritisch op jezelf en kijk wat duurzamer kan. Lees je goed in, vraag rond en zoek informatie. Om de klimaatdoelen te behalen moeten we allemaal ons steentje bijdragen, jij dus ook.